Poštovana gospođo Jeković,

Sindikat srpske policije raspolaže proverenim saznanjima da je Uprava na čijem ste Vi čelu i za čiji rad i ispravnost i zakonitost rada ste odgovorni, u više navrata učestvovala u izradi rešenja o raspoređivanju radnika na radna mesta suprotno članu članu 91. Zakona o državnim službenicima („Odgovarajuće radno mesto jeste ono čiji se poslovi rade u istom zvanju kao poslovi radnog mesta sa koga se državni službenik premešta i za koje državni službenik ispunjava sve uslove“), pa čak i suprotno članu 118. Zakona o policiji, prema kome nije dozvoljeno oduzimanje činova ili zvanja policijskim i drugim službenicima.

Vaše je pravo, a mi smatramo i obaveza, da na to, u skladu sa Čl. 130. Zakona o policiji, ukoliko smatrate da ste dobili bilo kakvo nezakonito naređenje, a nalog za pripremu protivzakonitih rešenja o raspoređivanju na radno mesto se svakako može smatrati nezakonitim naređenjem, „u pisanoj formi ukažete pretpostavljenom koji je to naređenje izdao“, te da, ukoliko se i dalje insistira na takvom naređenju imate pravo da o tome referišete „višem pretpostavljenom kome se može obratiti“.

Koristimo priliku da Vas podsetimo da je Ustavni sud Srbije izdao Saopštenje sa svoje 28. Redovne sednice održane 4. decembra 2008. godine, kojom je predsedavala dr Bosa Nenadić, predsednik Ustavnog suda, a prema kojem je Ustavni sud utvrdio da „odredbe člana 15. Uredbe o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova („Službeni glasnik RS“, broj 8/06), nisu u saglasnosti sa Ustavom i zakonom, jer je ocenio da je propisivanje da po potrebi službe zaposleni može biti raspoređen na radno mesto sa nižim zvanjem od onog koje ima, nesaglasno sa Ustavom i zakonom, jer je mogućnost trajnog raspoređivanja zaposlenog na radno mesto čiji se poslovi obavljaju u nižem zvanju propisano protivno Zakonu o državnim službenicima, čije odredbe propisuju mogućnost trajnog premeštaja zaposlenog na odgovarajuće radno mesto, koje definišu kao ono čiji se poslovi obavljaju u istom zvanju kao poslovi radnog mesta sa koga se državni službenik premešta i za koje ispunjava uslove. Takođe, ni odredbe Zakona o policiji ne predviđaju mogućnost trajnog premeštaja zaposlenog po osnovu „potrebe službe“ na radno mesto čiji se poslovi obavljaju u nižem zvanju u odnosu na zvanje koje je zaposleni imao na radnom mestu sa koga se premešta, već u pogledu premeštaja upućuju na primenu radnopravnih propisa i propisa o državnim službenicima. (predmet IU-122/07)“.

Ovim Saopštenjem stavljen je u celosti van snage član 15. Uredbe o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova („Službeni glasnik RS“, broj 8/06), prema kome:

„Po potrebi službe, zaposleni može biti raspoređen na radno mesto na kojem je najviše sistematizovano zvanje niže od zvanja koje zaposleni ima.

Aktom o raspoređivanju na radno mesto iz stava 1. ovog člana istovremeno se zaposlenom određuje i najviše zvanje sistematizovano na tom radnom mestu.

Izuzetno, aktom iz stava 2. ovog člana može se odlučiti da zaposleni zadrži zvanje koje ima ili mu se može odrediti jedno od zvanja u rasponu između zvanja koje ima i najvišeg sistematizovanog zvanja na radnom mestu na koje se raspoređuje.“

Na žalost, praksa nam pokazuje da je ovaj član Uredbe, uprkos eksplicitnom stavu Ustavnog suda i dalje u primeni u Ministarstvu unutrašnjih poslova, čemu „doprinos“ daje i Uprava na čijem ste čelu.

Dalja primena ovog člana Uredbe predstavlja, načelno i praktično govoreći, osnov za zloupotrebu službenog položaja i nesavesnog rada u službi od strane pojedinih rukovodilaca i njihov revanšistički stav prema pojedinim radnicima. Osim štete koja se ovakvim postupanjem nanosi pojedinim radnicima lično, podsećamo vas da postoje i sudske presude koje su pravosudni organi po ovom osnovu doneli u korist radnika, a protiv MUP R Srbije.

Stoga želimo da Vas najljubaznije upozorimo i ohrabrimo da se ubuduće u svom radu rukovodite načelima zakonitosti, kako bi se prestalo sa nanošenjem štete pojedinim radnicima MUP a i samom ministarstvu. Na to Vas, osim zakona, obavezuje i profesionalizam i moral, odnosno funkcija na koju ste raspoređeni.

Molimo Vas da svaki eventualni pritisak na Vas lično ili na radnike za čiji rad ste odgovorni, a koji bi za cilj imali donošenje nezakonitih rešenja, prijavite SSP i/ili Službi unutrašnje kontrole MUP R Srbije.

Svako drugačije Vaše postupanje u vezi sa navedenim, SSP će smatrati kao Vašu podršku u nezakonitom raspoređivanju radnika.

S poštovanjem,

Predsednik sindikata
Glišo Vidović

1SSN 1821-4320
REPUBLIKA SRBIJA USTAVNI SUD
BILTEN
Broj 2/2008

Uredba o načelima za unutrašnje uređenje
Ministarstva unutrašnjih poslova („Službeni glasnik RS“, broj 8/06)

 Imajući u vidu da osporene odredbe Uredbe o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova ne uređuju premeštaj zaposlenog po pismenom nalogu pretpostavljenog u slučaju elementarnih nepogoda, više sile ili drugih nepredviđenih okolnosti u kom slučaju je zaposleni dužan da radi na radnom mestu nižem od svog dok traju te okolnosti, već uređuju trajno raspoređivanje zaposlenog, a da se, prema važećim zakonima – Zakonu o državnim službenicima i Zakonu o policiji, državni, odnosno policijski službenik ne može zbog potrebe službe trajno rasporediti na radno mesto čiji se poslovi obavljaju u nižem zvanju u odnosu na zvanje koje je imao na radnom mestu sa koga se premešta, Ustavni sud je ocenio da odredbe člana 15. Uredbe nisu saglasne sa zakonom.

S obzirom na to da prema odredbi člana 195. stav 1. Ustava Republike Srbije svi opšti akti moraju biti u saglasnosti sa zakonom, to osporene odredbe člana 15. Uredbe koje nisu u saglasnosti sa zakonom, nisu u saglasnosti ni sa Ustavom.

Ustavni doneo je

O D L U K U

Utvrđuje se da odredbe člana 15. Uredbe o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova („Službeni glasnik RS“, brOj 8/06) nisu u saglasnosti sa Ustavom i zakonom.

Obrazloženje

Ustavnom sudu podneta je inicijativa za ocenu ustavnosti i zakonitosti odredaba člana 15. Uredbe o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova („Službeni glasnik RS“, broj 8/06). Po mišljenju podnosioca inicijative, odredbe člana 15. Uredbe, kojima je propisano da zaposleni, po potrebi službe, može biti raspoređen na radno mesto na kojem je najviše sistematizovano zvanje niže od zvanja koje ima zaposleni, suprotne su odredbi člana 91. Zakona o državnim službenicima, prema kojoj je odgovarajuće radno mesto ono radno mesto čiji se poslovi rade u istom zvanju kao poslovi radnog mesta sa koga se državni službenik premešta i za koje državni službenik ispunjava uslove.

U odgovoru Ministarstva unutrašnjih poslova navedeno je, pored ostalog, da je članom 169. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“, broj 101/05) propisano da se na položaj, dužnosti, prava i odgovornosti zaposlenih u Ministarstvu primenjuju propisi o radnim odnosima u državnim organima, ako ovim zakonom i propisima donetim na osnovu ovog zakona nije drukčije određeno. U članu 148. navedenog Zakona precizno je definisano da se prilikom premeštaja ceni stručna sprema i radna sposobnost zaposlenog, dok zvanje službenika, po mišljenju donosioca akta, nije relevantno.

Ustavni sud je utvrdio da je Uredbu o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova donela Vlada, na osnovu odredbe člana 90. tačka 5. Ustava Republike Srbije, člana 22, člana 23. stav 1. i člana 129. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“, broj 101/05). Uredbom se propisuju načela za unutrašnje uređenje Ministarstva unutrašnjih poslova i s tim u vezi, utvrđuju područne policijske uprave, policijske stanice i njihova područja i sedišta, organizaciona  jedinica za koordinaciju rada, njeno područje i sedište, elementi za ocenjivanje i način određivanja rada policijskih službenika i drugih zaposlenih i bliži uslovi i način sticanja i gubitka zvanja u Ministarstvu (član 1. stav 1.).

Osporenim odredbama člana 15. Uredbe propisano je: da zaposleni može, po potrebi službe, biti raspoređen na radno mesto na kojem je najviše sistematizovano zvanje niže od zvanja koje zaposleni ima (stav 1.); da se aktom o raspoređivanju na radno mesto iz stava 1. ovog člana istovremeno zaposlenom određuje i najviše zvanje sistematizovano na tom radnom mestu (stav 2.); da se izuzetno, aktom iz stava 2. ovog člana, može odlučiti da zaposleni zadrži zvanje koje ima i može mu se odrediti jedno od zvanju rasponu između zvanja koje ima i najvišeg sistematizovanog zvanja na radnom mestu na koje se raspoređuje (stav 3.).

Zakonom o policiji („Službeni glasnik RS“, broj 101/05) propisano je: da je Vlada ovlašćena da uredbom o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva uređuje područne policijske uprave i policijske stanice, njihova područja i sedišta (član 22.); da se uredbom iz člana 22. ovog zakona, radi obavljanja poslova policije u skladu sa osobenim svojstvima određenih područja, mogu utvrditi i unutrašnje organizacione jedinice za koordinaciju rada policijskih uprava i policijskih stanica na ovim područjima, kao i da se uredbom utvrđuju područja i sedišta unutrašnjih organizacionih jedinica za koordinaciju (član 23. stav 1.); da je Vlada ovlašćena da uredbom o načelima za unutrašnje uređenje Ministarstva utvrđuje elemente za ocenjivanje i način ocenjivanja policijskih službenika i drugih zaposlenih i bliže uslove i način sticanja i gubitka zvanja u Ministarstvu (član 129.); da zbog potreba službe policijski službenik može biti premešten na drugo radno mesto, u skladu sa njegovom stručnom spremom i radnim sposobnostima, u istoj ili drugoj organizacionoj jedinici, u istom ili drugom mestu rada, a u skladu sa ravnopravnim propisima i propisima o državnim službenicima (član 148.).

Zakonom o državnim službenicima („Službeni glasnik RS“, br. 79/05, 81/05, 83/05, 64/07 i 67/07) propisano je: da je državni službenik dužan da prihvati radno mesto u istom ili drugom državnom organu na koje je prema odredbama ovog zakona trajno ili privremeno premešten (član 19.); da je u slučaju elementarnih nepogoda, više sile ili drugih nepredvidivih okolnosti državni službenik dužan da, po pismenom nalogu pretpostavljenog, radi na radnom mestu nižem od svog, dok traju te okolnosti (član 21. stav 1.); da državni službenik može, zbog potrebe rada, da bude trajno ili privremeno premešten na drugo odgovarajuće radno mesto u istom državnom organu ili privremeno premešten u drugi državni organ (član 90. stav 1.); da je odgovarajuće radno mesto ono čiji se poslovi rade u istom zvanju kao poslovi radnog mesta sa koga se državni službenik premešta i za koje državni službenik ispunjava uslove (član 91.); da državni službenik može biti trajno premešten na drugo odgovarajuće radno mesto u istom državnom organu, ako to nalažu organizacija ili racionalizacija poslova ili drugi opravdani razlozi (član 92.); da državni službenik može biti privremeno premešten na drugo odgovarajuće radno mesto u istom državnom organu zbog zamene odsutnog državnog službenika ili povećanog obima poslova, pri čemu zadržava sva prava na svom radnom mestu (član 93. stav 1.).

Iz navedenih odredaba Zakona proizlazi da policijski službenik može zbog potrebe službe biti premešten na drugo radno mesto prema njegovoj stručnoj spremi i radnim sposobnostima, u skladu sa radno-pravnim propisima i propisima o državnim službenicima. Saglasno Zakonu o državnim službenicima, zaposleni može, zbog potrebe rada, biti trajno ili privremeno premešten na drugo odgovarajuće mesto u istom državom organu, a pod odgovarajućim radnim mestom, u smislu ovog zakona, podrazumeva se radno mesto čiji se poslovi rade u istom zvanju kao poslovi radnog mesta sa koš se državni službenik premešta i za koje ispunjava uslove.

Imajući u vidu da osporene odredbe Uredbe ne uređuju premeštaj zaposlenog po pismenom nalogu pretpostavljenog u slučaju elementarnih nepogoda, više sile ili drugih nepredviđenih okolnosti, u kom slučaju je zaposleni dužan da radi na radnom mestu nižem od svog dok traju te okolnosti, već uređuju trajno raspoređivanje zaposlenog, a da se, prema zakonu, zaposleni ne može zbog potrebe službe trajno rasporediti na radno mesto čiji se poslovi obavljaju u nižem zvanju u odnosu na zvanje koje je imao na radnom mestu sa koga se premešta, Ustavni sud je ocenio da odredbe člana 15. Uredbe nisu saglasne sa zakonom.

S obzirom na to da prema odredbi člana 195. stav 1. Ustava Republike Srbije svi opšti akti moraju biti u saglasnosti sa zakonom, Ustavni sud je ocenio da osporene odredbe člana 15. Uredbe koje nisu u saglasnosti sa zakonom, nisu u saglasnosti ni sa Ustavom.

Polazeći od toga da je u toku prethodnog postupka pravno stanje potpuno utvrđeno i da prikupljeni podaci pružaju pouzdan osnov za odlučivanje, Ustavni sud je u skladu sa odredbom člana 53. stav 2. Zakona o Ustavnom sudu („Službeni glasnik RS^4S, broj 109/07) doneo odluku povodom podnete inicijative bez donošenja rešenja o pokretanju postupka.

Na osnovu izloženog i odredaba člana 45. tač. 1) i 4) Zakona o Ustavnom sudu, Ustavni sud je odlučio kao u izreci.

Na osnovu člana 168. stav 3. Ustava, odredbe člana 15. Uredbe iz izreke prestaju da važe danom objavljivanja Odluke Ustavnog suda u „Službenom glasniku Republike Srbije“.

Odluka Ustavnog suda broj IU-122/2007 od  4. decembra 2008. godine.

(„Službeni glasnik RS“, broj 14/09)