U vezi podneska Sindikata srpske policije broj 1991-01/13 od 06.06.2013. godine, koji se odnosi na zahtev za tumačenje pojedinih uslova za ostvarivanje prava na prevremeno penzionisanje ovlašćenih službenih lica u Ministarstvu unutrašnjih poslova, obaveštavamo Vas sledeće:

Važeći zakonski propisi koji se primenjuju na ovo pitanje, prvenstveno Zakon o policiji („Službeni glasnik RS“ broj 101/05, 63709-US i 92/11) odredbom člana 139. propisuje da policijskom službeniku može prestati radni odnos i pre ispunjenja opštih uslova za sticanje starosne penzije, a u skladu sa propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju.

Odredbama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik RS“ broj 34/03, 85/05, 5/09, 107/09, 101/10 i 93/12), u članu 42. opredeljene su kategorije osiguranika koji rade na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem i koji mogu pod posebnim uslovima ostvariti pravo na penziju:

1. policijski službenici – uniformisana ovlašćena službena lica i policijski službenici koji rade na posebno složenim, specifičnim, odnosno operativnim poslovima;
2. zaposleni u Ministarstvu spoljnih poslova koji rade na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem;
3. pripadnici Bezbednosno-informativne agencije, pripadnici Vojnobezbednosne agencije i Vojnoobaveštajne agencije;
4. zaposleni u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija koji rade na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem;
5. ovlašćena službena lica Poreske policije u smislu propisa o poreskoj administraciji;
6. profesionalna vojna lica prema propisima o Vojsci Srbije;
7. ostali policijski službenici koji rade na radnim mestima, odnosno poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem.

Član 43. stav 1. navedenog zakona propisuje da osiguranik iz člana 42. tač. 1) do 6) ovog zakona, kome prestane zaposlenje s pravom na penziju pre ispunjenja uslova iz člana 19. ovog zakopa, stiče pravo na starosnu penziju ako je navršio najmanje 55 godina života i 25 godina staža osiguranja, od čega najmanje 15 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, u organu iz člana 42. ovog zakona.

Stavovi 4. i 5. člana 43.  propisuju izuzetke za sticanje prava na starosnu penziju, i to za profesinolna vojna lica (podoficir i oficir do čina pukovnika kad navrši 40 godina penzijskog staža i najmanje 53 godine života, oficir čina pukovnika kad navrši 40 godina penzijskog staža i najmanje 54 godine života).

Policijski službenici – pripadnici specijalnih jedinica policije, pripadnici Bezbedno-informaivne agencije, pripadnici Vojnobezbednosne agencije i Vojnoobaveštajne agencije koji rade na posebno složenim, specifičnim, odnosno operativnim poslovima, stiču pravo na starosnu penziju kada navrše najmanje 53 godine života i 20 godina efektivno provedenih na tim poslovima.

Dakle, ovaj izuzetak uz postojeće izuzetke omogućava odlazak u penziju pod navedenim uslovom, ali samo ukoliko je zaposleni, u konkretnom slučaju policijski službenik ispunio kumulativno ovaj uslov koji se odnosi na godine života (53) i godine staža (20) efektivno provedenih isključivo na poslovima u specijalnim jedinicama ( računajući i prethodno kod bilo kog poslodavca: vojska,policija, ranije Resor državne bezbednosti, BIA). Ovaj uslov je nepromenljiv i ne podleže povećanju odnosno podizanju granice za svaku kalendarsku godinu ni u odnosu na godine života, niti u odnosu na godine staža.

Članom 73. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni glasnik RS“, br. 101/10) za period od 2011. do 2021. godine utvrđeno je postepeno povećanje granice za sticanje prava na starosnu penziju. S tim u vezi, za sticanje ovog prava u 2013. godini, za kategoriju osiguranika iz gore navedenog člana 42. stav 1. tač. 1) do 6) potrebno je najmanje 53 godine i šest meseci života i 21 godinu staža osiguranja, od čega najmanje 11 godina efektivno provedenih na radnim mestima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem.

Imajući u vidu navedeno, a povodom pitanja Sindikata srpske policije, ukazujemo da je Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju, u članu 43. stav 5. propisano koje kategorije osiguranika stiču pravo na starosnu penziju sa navršene 53 godine i 20 godina efektivno provedenih na poslovima na posebno složenim, specifičnim, odnosno operativnim poslovima.

DRŽAVNI SEKRETAR
Vanja Vukić